UMOWA O ALIMENTY – KIEDY WARTO JĄ ZAWRZEĆ?

Zawarcie umowy o alimenty w formie aktu notarialnego jest zdecydowanie korzystniejsze niż skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego, z uwagi na fakt, iż strony mogą samodzielnie ustalić wysokość alimentów, termin i sposób ich płatności. W sytuacji, kiedy o świadczeniach alimentacyjnych orzeka sąd, jest on zobowiązany przeprowadzić postępowanie dowodowe oraz ustalić wszystkie okoliczności, co w praktyce oznacza, iż uzyskanie orzeczenia w przedmiocie alimentów będzie trwało o wiele dłużej niż zawarcie umowy u notariusza.

Jeśli zatem, zobowiązany wyraża chęć dobrowolnego płacenia alimentów, a strony są zgodne co do ich wysokości, sposobu płatności, jak również terminu, zawarcie umowy alimentacyjnej w formie aktu notarialnego jest najlepszym rozwiązaniem.

W oparciu o art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania oraz wychowania. Obciąża on krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo i polega na bieżącym dostarczaniu środków utrzymania osobie uprawnionej.

W chwili obecnej, zgodnie z przepisami prawa, jak i orzecznictwem, notariusz może sporządzić umowę określającą obowiązek alimentacyjny, w przypadku gdy strony są zgodne co do powyższych kwestii. Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 4 grudnia 2013 roku za sygn. akt III CZP 85/13 wskazał, że: „Dopuszczalne jest nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, w którym dłużnik złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji świadczeń alimentacyjnych; sąd może oddalić wniosek o nadanie takiemu aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności, jeżeli z jego treści oraz oświadczenia dłużnika o poddaniu się egzekucji w sposób oczywisty wynika, że zostało złożone w celu obejścia prawa”. Dalej wskazał: „Treść obowiązku wynikającego ze stosunku alimentacyjnego wprawdzie określa ustawa, w której przewidziano, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 k.r.o.), jednak nie ma przeszkód, aby obowiązek świadczenia został skonkretyzowany w umowie, ugodzie sądowej albo w orzeczeniu sądowym (argument z art. 138 k.r.o.). Stosunek alimentacyjny nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle innych stosunków prawnych, które powstają z mocy samego prawa i mają pozaumowną podstawę.”

Co zatem znajduje się w umowie alimentacyjnej sporządzonej w formie aktu notarialnego?

Podobnie jak inne umowy, umowa o alimenty powinna zawierać oznaczenie stron (warto wskazać, że w przypadku umowy o alimenty dotyczącej małoletnich dzieci stroną umowy nie jest rodzic, pełni on jedynie rolę reprezentanta małoletniego), przedmiot umowy, wysokość alimentów – jaką strony wspólnie ustaliły, sposób płatności, ich częstotliwość, podpisy stron, jak również zapis o dobrowolnym poddaniu się egzekucji.

Istotne zatem jest, aby umowa alimentacyjna zawarta w formie aktu notarialnego zawierała powyższe oświadczenie zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych rodzica o poddaniu się egzekucji. W sytuacji, gdy rodzic nie będzie płacił alimentów na dziecko, drugi rodzic może złożyć do sądu oryginał aktu notarialnego wraz z wnioskiem o nadanie mu klauzuli wykonalności. Następnie, bez przeprowadzania postępowania sądowego, może wszcząć od razu postępowanie egzekucyjne. Po otrzymaniu wniosku egzekucyjnego komornik rozpocznie czynności związane z egzekucją alimentów.

Na koniec, warto podkreślić, że umowa alimentacyjna sporządzona w formie aktu notarialnego, w której zobowiązany rodzic do płacenia alimentów dobrowolnie poddał się egzekucji, ma taką samą moc prawną jak wyrok, w którym sąd zasądza alimenty.